در جهان پیشرفته امروز، شاهد تحولات گسترده در سازمان‌ها و صنایع و ارتباطات ناگسستنی بین کارمندان و سازمان‌ها هستیم. این تغییرات نشان از پویایی و تحول در حوزه‌های مختلف را نشان می‌دهد. برای اطمینان از ثبات شغلی، کارمندان نیاز دارند که احساس کنند شغل خود را از دست نمی‌دهند و می‌توانند آینده شغلی خود را با اطمینان ادامه دهند. تضمین امنیت شغلی یکی از نیازهای اساسی کارمندان است که پس از تأمین نیازهای فیزیولوژیکی و جسمی، اولویت دارد. این امنیت به کارمندان این اطمینان را می‌دهد که شغلشان در معرض تهدیدی قرار ندارد و می‌توانند با آرامش به فکر آینده خود باشند. به همین دلیل، ایجاد محیط کاری پایدار و ارائه فرصت‌های توسعه حرفه‌ای از اهمیت بالایی برخوردار است تا کارمندان احساس کنند که نقش و شغل آن‌ها در سازمان ارزشمند و پایدار است و از تغییرات ناشی از عوامل خارجی محافظت می‌شود. در ادامه قصد داریم درباره نقش امنیت شغلی در رشد کسب و کار بیشتر با شما صحبت کنیم.
امنیت شغلی چیست؟ تعریف ساده اما گسترده از امنیت شغلی
امنیت شغلی یا "Job Security" به این معنا است که شما اطمینان دارید در آینده، به صورت قابل پیش‌بینی در جای کار خود باقی خواهید ماند. به عبارت دیگر، شما اطمینان حاصل کرده‌اید که کارفرمای شما در مقابل تغییرات اقتصادی و اجتماعی شما را نگه خواهد داشت و همه تلاشش را برای حفظ شما در مجموعه می‌کند. به عبارتی ترس از دست دادن شغل ندارید و احتمال بیکار شدن شما کم است.
عوامل مختلفی ممکن است بر امنیت شغلی شما تأثیر بگذارند. عواملی از قبیل وضعیت اقتصادی، عملکرد شخصی شما و عملکرد مدیران می‌توانند در احساس امنیت شغلی تاثیرگذار باشند.بر اساس تحقیقات، امنیت شغلی در دوران رونق اقتصادی افزایش می‌یابد و با کاهش رکوردهای اقتصادی، کاهش می‌یابد؛ با این حال، این الزاماً همیشه درست نیست و بسته به شرایط می‌تواند متفاوت باشد.
به عنوان مثال، ممکن است یک مدیر به دلیل عدم داشتن علم و آگاهی، ورشکست شود و نیاز به تعدیل نیرو داشته باشد.
حتمآ بخوانید راهکارهای جذب و نگهداشت نیروی کار
اهمیت داشتن امنیت شغلی
امنیت شغلی یک اهمیت عظیم را هم برای کارمندان و هم برای کارفرمایان دارد. در شرایطی که افراد با ترس مداوم از بیکار شدن روبرو هستند و مجبور به تحمل انواع استرس‌ها در محیط کار می‌شوند، بیکاری به عنوان یک ضربه مالی قابل توجه وارد می‌شود. نگرانی از توانایی مقابله با هزینه‌ها و ادامه تأمین نیازهای مالی، فشار روحی افراد را افزایش می‌دهد.
این احساس نگرانی و اضطراب، تأثیر مخربی بر سلامت روانی و جسمی افراد دارد و احساس عدم ثبات شغل در محیط کار باعث ضعف اعتبار و عزت نفس آنان می‌شود. در چنین شرایطی ممکن است فرد باعث فرسودگی و خستگی زودرس شود. به خصوص زمانی که ترس از از دست دادن موقعیت شغلی در افراد با تجربه و در حالت برتری در محیط کار وجود دارد.
افراد در این شرایط ممکن است به دلیل حفظ جایگاه خود به پرکاری مشغول شوند. مسئولیت‌های اضافی را بپذیرند و کارهایی را که اصلاً به عهده‌ی آن‌ها نیست نیز انجام دهند. این کوشش‌ها در واقعیت نشان‌دهنده احساس عدم امنیت شغلی است که افراد در زیر نقاب آن قرار می‌گیرند و باعث افزایش سطح استرس در زندگی شخصی و حرفه‌ای آنان می‌شود.
در نتیجه این کار، فرد به درستی و با ذهن آزاد نمی‌تواند به وظایف سازمانی خود عمل کند. در نتیجه رشد کسب و کار خدشه‌دار خواهد شد. اما با امنیت شغلی او هر کاری برای موفق شدن سازمان انجام می‌دهد تا خودش نیز رشد کند.
حتمآ بخوانید 10 ویژگی مهم مدیران رهبر
چه عواملی بر امنیت شغلی تاثیر گذارند؟
امنیت شغلی تحت تأثیر عوامل متعددی قرار می‌گیرد، که شامل عوامل فردی، سازمانی، و محیطی است. بخشی از این عوامل قابلیت کنترل توسط کارکنان را دارند، در حالی که بخش دیگری از این عوامل به دلیل عدم قابلیت کنترل توسط کارکنان نیازمند دخالت کارفرما است. برخی از عوامل قابل کنترل توسط کارکنان عبارتند از عوامل مرتبط با عملکرد فردی و روابط کاری، در حالی که برخی دیگر به عنوان عوامل غیرقابل کنترل توسط کارکنان، نیازمند تدابیر سازمانی و مدیریتی هستند. در ادامه به بررسی مهم‌ترین عوامل مؤثر بر امنیت شغلی می‌پردازیم.
شرایط اقتصادی
نوسانات اقتصادی به طور مستقیم بر صنایع و کسب‌وکارها تأثیر می‌گذارند و در دوران رکود اقتصادی، کارمندان کمترین سطح امنیت شغلی را تجربه می‌کنند. درک روندهای اقتصادی در حوزه کاری می‌تواند به شما کمک کند تا چالش‌ها را پیش‌بینی کرده و برنامه‌ریزی مناسبی برای مقابله با تحولات اقتصادی داشته باشید.
در دوران رکود، کاهش فعالیت‌ها و تقلیل درآمد‌ها ممکن است به کاهش نیاز به نیروی کار منجر شود. همین امر احتمالاً منجر به اختلال در امنیت شغلی کارمندان خواهد شد. برای افراد و سازمان‌ها این اوقات چالش‌های زیادی را به همراه دارد و از آنجا که قابلیت کنترل بر بسیاری از عوامل در این زمان‌ها محدود است باید برنامه‌ریزی دقیقی برای مواجهه با نوسانات اقتصادی داشته باشند.
تدابیری مانند بهبود مهارت‌ها و توانمندی‌های شغلی، استعدادهای چندگانه، افزایش انعطاف‌پذیری شغلی و تشویق به توسعه مهارت‌هایی که در بازار کار تقاضا بالا دارند، می‌توانند کمک کنند تا کارمندان در مقابل نوسانات اقتصادی آمادگی داشته باشند و امنیت شغلی آنان بهبود یابد. همچنین، ارتقاء فرهنگ سازمانی که از اهمیت امنیت شغلی برخوردار باشد و ارتقاء ارتباطات با کارمندان در دوران اقتصادی دشوار می‌تواند اثرگذار باشد.
اهمیت آموختن مهارت
روز به روز فناوری‌ها به طور چشمگیری در جهان در حال رشد و توسعه است. بنابراین کارمندان باید مهارت‌های مرتبط با شغل خود را بیابند و آموزش ببینند. یادگیری مداوم و ارتقا سطح مهارت‌ها سبب می‌شود تا سازمان همیشه رو به جلو حرکت کند و امنیت شغلی کارمندان نیز حفظ گردد.
شبکه‌سازی اصلی
استقرار روابط کاری مؤثر و ایجاد یک شبکه حرفه‌ای قوی در داخل و خارج از سازمان، می‌تواند در دوران عدم اطمینان به عنوان یک منبع حمایت و پشتیبانی عمل کند. همچنین فعالیت در حوزه شبکه‌سازی می‌تواند درهایی را به سمت فرصت‌های شغلی جدید باز کرده و اطلاعاتی مفید درباره روندهای صنعت و تغییرات احتمالی در بازار کار ارائه دهد.
شبکه‌سازی به کارمندان این امکان را می‌دهد که از تجربیات و دانش همکاران خود بهره‌مند شوند و از ارتباطات حرفه‌ای به منظور حل مشکلات و به اشتراک گذاری اطلاعات بهره‌مند بگیرند. این ارتباطات می‌توانند به تقویت روابط کاری و ایجاد حمایت گروهی در مقابل چالش‌ها کمک کنند.
علاوه بر این، داشتن یک شبکه حرفه‌ای مؤثر می‌تواند فرصت‌های شغلی جدید را برای افراد ایجاد کند. ارتباط با افراد در حوزه کاری مشترک، کارفرماها و افراد با تجربه می‌تواند به کارمندان این امکان را بدهد که به راحتی به فرصت‌های شغلی دست یابند و در مسیر پیشرفت حرفه‌ای خود قرار بگیرند.
چیکار کنیم که امنیت شغلی داشته باشیم؟
شرکت‌ها از معیارهای متنوعی برای ارزیابی عملکرد شغلی کارمندان استفاده می‌کنند و نتایج این ارزیابی‌ها می‌تواند تأثیر چشمگیری بر حرفه آنان داشته باشد. ناکارآمدی در عملکرد یک کارمند ممکن است منجر به ناامنی شغلی او شود و در این مواقع، بسیاری از کارفرمایان و مدیران اقدام به اخراج یا تعدیل نیرو می‌نمایند.
معیارهای ارزیابی عملکرد معمولاً شامل ارزیابی مهارت‌ها، انجام وظایف، تعهد به کار، همکاری تیمی، ابتکار و دیگر عوامل است. در صورتی که کارمند نتواند انتظارات مدیریت را برآورده کند یا نقدهای ارزیابی را بهبود ندهد، ممکن است با مشکلات امنیت شغلی روبرو شود.
در پاسخ به ناکارآمدی یا ناسازگاری با استانداردهای شغلی، کارفرمایان و مدیران ممکن است تصمیم به اقداماتی همچون اخراج یا تعدیل نیرو بگیرند. این تدابیر معمولاً به منظور حفظ کارایی و بهبود کارآیی سازمان اتخاذ می‌شوند. به همین دلیل، ارتقاء عملکرد شغلی برای حفظ امنیت شغلی و پیشرفت حرفه‌ای افراد اهمیت دارد و به کمک ارتقاء مهارت‌ها و رفع نقاط ضعف، می‌توان در مسیر تحقق اهداف شغلی و امنیت شغلی گام برداشت.
سخن پایانی
امنیت شغلی برای کارمندان و برای سازمان مزایای بسیار زیادی دارد. بنابراین کارمندان برای ماندگاری در یک سازمان باید بتوانند مهارت‌های خود را در حوزه شغلی خود بهبود ببخشند تا همیشه به عنوان یک مهره بسیار مهم در سازمان یا کسب‌وکار شناخته شوند. همچنین امنیت شغلی سبب پیشرفت و رشد کسب‌وکارها در سازمان می‌شود. به همین منظور بسیاری از مدیران عامل به جای تعویض ماهیانه یا سالیانه نیرو، سعی بر آن دارند که نیروهای خود را روز به روز متخصص‌تر کنند.